CERN Nükleer Araştırmalar için Avrupa Konseyi

CERN Nükleer Araştırmalar için Avrupa Konseyi anlamına gelen Fransızca Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire sözcüklerinin kısaltmasıdır. Bu kurum, İsviçre ve Fransa sınırında yer alan dünyanın en büyük parçacık fiziği laboratuvarıdır. 1954 yılında 12 ülkenin katılımıyla kurulmuş olan CERN'in günümüzde 20 asil üyesine ilaveten Türkiye'nin de aralarında bulunduğu 8 gözlemci üyesi vardır.

CERN'de yüzlerce bina, 3000 kişilik destek personeli ve CERN personeli olan 2500 kadar fizikçi vardır. Bunlardan 100 kadarı kuramsal fizikçilerdir. Diğerleri ise, çeşitli kuramların araştırıldığı deney düzeneklerinin projelerini hazırlayan, yapımını sağlayan ve deneyleri yürüten deneysel fizikçiler ve mühendislerdir. CERN'ün kendi personeline ek olarak dünyanın seksen ülkesinden yaklaşık 8000 kadar fizikçi ve mühendis de CERN'de yer almaktadır.

CERN

CERN'de en önemli yeri, yeraltındaki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC) denilen parçacık hızlandırıcılarının olduğu bölgedir. Tarım arazisinin altında kilometrelerce uzanan dev makinalarda proton denilen atom parçacıkları yahut atom çekirdekleri birbirleriyle çok yüksek hızlarda çarpıştırılırlar. Örneğin özel görelilik kuramına göre LHC'deki protonlar ışık hızının %99.999998'sine kadar hızlanınca protonun kütlesi de 7000 katına (7 TeV) çıkacaktır. 1956'da kurulan 28 GeV'lik eşzamanlı proton hızlandırıcısından sonra 1976'da da 450 GeV'lik bir başka hızlandırıcı daha kulanıma girdi. 1981'de geliştirilerek çarpışma halkası olarak kullanılabilecek duruma getirilen bu cihazdan bugün, dönüşümlü olarak parçacık hızlandırıcısı ve çarpıştırıcı olarak faydalanılmaktadır. Çarpışmalar ile bazı kısa ömürlü yeni madde biçimleri bu arada parçacık fizikçilerinin ilgilendiği W ve Z parçacıkları ortaya çıkarılmıştır. CERN, Avrupa'nın fizik alanında Amerika ve Rusya ile yarışa girmesini sağlamıştır.

Üye Ülkeler:

CERN

The original twelve (12) CERN signatories from 1954 were:

Belgium
Denmark
France
Germany (at first only West Germany)
Greece
Italy
Netherlands
Norway
Sweden
Switzerland
United Kingdom
Yugoslavia (later withdrawn).

All founding members have so far (as of 2008) remained in the CERN organisation, except Yugoslavia which left in 1961 and never re-joined.

Since its foundation, CERN regularly accepted new members. All new members have remained in the organisation continuously since their acceptance, except Spain which joined in 1961, withdrew eight years later, and joined anew in 1983. CERN's membership history is as follows:

Austria joined in 1959, bringing the total number of members to 13.
Yugoslavia left in 1961 (12 members)
Spain joined in 1961 (thus increasing the number of member states to 13 again), left in 1969 (12 members), rejoined in 1983 (13 members)
Portugal joined in 1985 (14 member states)
Finland joined in 1991
Poland joined in 1991 (together with Finland bringing the number of participating member states to 16)
Hungary joined in 1992 (17 members)
Czech Republic joined in 1993
Slovakia joined in 1993 (together with Czech Republic increasing the total members to 19)
Bulgaria joined in 1999 (20 member states)

There are currently twenty (20) member countries, 18 of which are also European Union member states.

Romania became a candidate for accession to CERN in 2010 and will become the 21st member country in 2015.
Serbia became a candidate for accession to CERN in December 2010. Accession talks are expected to last 3 years.

Six (6) additional countries have observer status:

Turkey – since 1961
Israel – since 1991; in the process of becoming a full-fledged partner. Israel is expected to become a full member of CERN by 2013, after two years as an associate member.
Russia – since 1993
Japan – since 1995
United States – since 1997
India – since 2002

Also observers are the following international organizations:

UNESCO – since 1954
European Commission – since 1985

Non-Member States (with dates of Co-operation Agreements) currently involved in CERN programmes are:

Algeria
Argentina – 11 March 1992
Armenia – 25 March 1994
Australia – 1 November 1991
Azerbaijan – 3 December 1997
Belarus – 28 June 1994
Brazil – 19 February 1990 & October 2006
Canada – 11 October 1996
Chile – 10 October 1991
People's Republic of China – 12 July 1991, 14 August 1997 & 17 February 2004
Colombia – 15 May 1993
Croatia – 18 July 1991
Cuba
Cyprus – 14 February 2006
Estonia – 23 April 1996
Georgia – 11 October 1996
Iceland – 11 September 1996
Iran – 5 July 2001
Ireland
Lithuania – 9 November 2004
Macedonia – 27 April 2009
Mexico – 20 February 1998
Montenegro – 12 October 1990
Morocco – 14 April 1997
New Zealand – 4 December 2003
Pakistan – 1 November 1994. The possibility of Pakistan becoming an Observer State has been raised on various occasions.
Peru – 23 February 1993
Romania – 1 October 1991. Since 12 December 2008 it has the Status of Candidate for Accession to Membership.
Serbia – 8 June 2001. In 2008 it applied for accession to CERN as a Member State. Since 19 December 2010 it has the Status of Candidate for Accession to Membership.
Slovenia – 7 January 1991
South Africa – 4 July 1992
South Korea – 25 October 2006. It might become a candidate for CERN Observer Status in a few years.
Republic of China (Taiwan)
Thailand
Ukraine – 2 April 1993
Vietnam

CERN

Konu başlıkları

1 CERN ve Türkiye
2 Kaynaklar
3 İlgili bağlantılar
4 Dış bağlantılar

CERN ve Türkiye

Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK), 2006 yılından itibaren Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN) ile ilgili Türkiye'de yürütülen etkinlikleri koordine etmek, bilimsel etkinliklere katılmak, yürütülen çalışmaları finansal olarak desteklemek ve CERN çalışmalarında Türkiye'yi temsil etmek üzere görevlendirilmiştir. Türkiye ile CERN arasındaki ilişkinin çerçevesini belirleyen TAEK-CERN İşbirliği Anlaşması 14 Nisan 2008 tarihinde Cenevre'de imzalanmıştır. Hükümetimizin CERN üyeliği konusundaki tam desteği çerçevesinde, ülkemizdeki CERN faaliyetlerini koordine eden ve destekleyen TAEK tarafından 23 Ocak 2009 tarihinde CERN Konsey Başkanına gönderilen bir mektupla Türkiye'nin CERN'e üye olma başvurusu yapılmıştır. Ayrıca, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dr. M. Hilmi Güler tarafından imzalanan ve Hükümetin konuyla ilgili kararlılığını gösteren bir mektup da Birleşmiş Milletler Cenevre Ofisi nezdindeki T.C. Daimi Temsilciliği aracılığıyla CERN Konsey Başkanına 16 Mart 2009 tarihinde iletilmiş ve üyelik süreci resmen başlamıştır. ^[3] Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) ile Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN) arasında TAEK Başkanı Okay Çakıroğlu ile CERN Genel Direktörü Robert Aymar tarafından 14 Nisan 2008 tarihinde (Pazartesi) saat 15:30’da CERN’de (Cenevre) bir işbirliği anlaşması imzalanmıştır.

Türkiye CERN'nün günümüzdeki 8 gözlemci üyesinden biridir. Bu gözlemcilerden ikisi uluslararası örgütlerdir (UNESCO ve Avrupa Komisyonu). Geride kalan 6 gözlemci ülke arasında, en eskisi Türkiye'dir (1961 yılından beri.)^[4]

CERN